به گزارش طنین باران با ثبت تولید ۲۷۳ هزار تنی سیب‌زمینی در سال ۱۴۰۳ و مدیریت ۱۰۰ هزار تن مازاد تولید از طریق خرید توافقی، جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نه تنها از سقوط قیمت‌ها جلوگیری کرده، بلکه با به‌کارگیری فناوری‌های نوین و اصلاح الگوی کشت، گام‌های بلندی در راستای پایداری تولید برداشته است. این گزارش به بررسی دستاوردهای کلیدی و راهبردهای آینده‌نگر این سازمان دارد که در ادامه می آید.
مدیریت هوشمند مازاد تولید: خرید توافقی به‌مثابه سپر حمایتی
– حجم بی‌سابقه تولید: تولید ۲۷۳ هزار تنی سیب‌زمینی در سال ۱۴۰۳ ، نشان‌دهنده ظرفیت بالای کشاورزی استان است. با مصرف داخلی ۱۷۰ هزار تن، مدیریت ۱۰۰ هزار تن مازاد، آزمونی برای کارایی سیاست‌های جهاد کشاورزی بود.
– مداخله سریع و هدفمند: سازمان تعاون روستایی استان با پشتیبانی صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری، خرید توافقی را مستقیماً از کشاورزان آغاز کرد. این اقدام با دو هدف کلیدی اجرا شد:
– جلوگیری از سقوط قیمت‌ها به دلیل عرضه متمرکز
– تضمین سودآوری کشاورزان بر اساس هزینه تولید .
– تاثیر ملموس: افزایش قیمت از کف ۴,۰۰۰ تومان به ۶,۵۰۰ تومان در هر کیلوگرم، ثمره مستقیم این مداخله بود. هم‌اکنون ۴,۰۰۰ تن سیب‌زمینی در انبارهای استان ذخیره شده تا تعادل بازار حفظ شود .
جهش تولید با فناوری و مدیریت دانش‌بنیان
۱. بهره‌وری آب و ارقام پربازده
– کشت ارقام نوین: استفاده از ۷ رقم سازگار شامل ساگیتا، کلومبا و آگریا با سیستم آبیاری نوار تیپ، مصرف آب را تا ۳۰٪ کاهش داده و میانگین عملکرد را به ۴۲ تن در هکتار رسانده است .
– پیشگامی در کشت نشایی: شهرستان عجب‌شیر با تولید ۶۵ هزار تن از ۱,۶۰۰ هکتار ، الگویی برای کشت متراکم و کم‌آب‌بر ارائه کرده است.
۲. پایش هوشمند مزارع
– کشاورزی دقیق با سنجش از دور: راه‌اندازی سامانه پایش در چهار شهرستان تبریز، اسکو، بستان‌آباد و شبستر ، امکان مدیریت بهینه نهاده‌ها و پیش‌بینی عملکرد را فراهم کرده است.
۳. اصلاح الگوی کشت: رویکرد اکولوژیک در حوضه دریاچه ارومیه
– جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر: کشت ۱,۵۰۰ هکتار پسته در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ، گامی بلند در کاهش فشار بر منابع آبی است.
– توسعه گلخانه‌ها: برنامه افزایش سطح گلخانه‌ها از ۳۸۰ به ۷۸۰ هکتار تا ۱۴۰۵ ، مصرف آب در بخش سبزی و صیفی را متحول می‌کند.
تقویت زنجیره ارزش: از مزرعه تا صنایع تبدیلی
– حمایت از سرمایه‌گذاری: جهاد کشاورزی استان با فراخوان به سرمایه‌گذاران برای ایجاد صنایع تبدیلی در عجب‌شیر ، زمینه تبدیل سیب‌زمینی مازاد به محصولات با ارزش افزوده (نشاسته، چیپس) را فراهم می‌کند.
– راه‌اندازی روستابازارها: برنامه ایجاد ۱۱ مرکز عرضه مستقیم تا پایان ۱۴۰۴ ، واسطه‌ها را حذف و سود کشاورزان را افزایش می‌دهد.
چشمانداز آینده: برنامه‌های تحول‌آفرین
– افزایش بهره‌وری آب:
– هدف: ۴۰٪ افزایش راندمان با آبیاری تحت فشار تا ۱۴۰۵
– کاهش ۷۰٪ی مصرف آب در کشت گلخانه‌ای .
– توسعه صادرات: رفع ممنوعیت صادرات سیب‌زمینی ، فرصت‌های جدیدی برای بازارهای منطقه‌ای ایجاد کرده است.
– اتاق فکر محصولی: تشکیل نهاد تخصصی با مشارکت کشاورزان، صنعتگران و کارشناسان جهاد کشاورزی برای طراحی نقشه راه جامع.
الگویی برای کشاورزی پایدار
دستاوردهای جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در مدیریت سیب‌زمینی، ترکیبی موفق از مداخله بازار، فناوری و اکولوژی است و در همین راستا شهرام شفیعی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: خرید توافقی نه‌تنها بحران مازاد تولید را مدیریت کرد، بلکه با تضمین قیمت منصفانه، انگیزه کشاورزان برای تولید پایدار را زنده نگه داشت.
چشمانداز طلایی: با تداوم سیاست‌های فعلی، آذربایجان شرقی تا ۱۴۰۶ می‌تواند به قطب صنایع تبدیلی سیب‌زمینی در غرب کشور تبدیل شود. این موفقیت، الگویی برای سایر استان‌ها در مدیریت یکپارچه زنجیره تولید تا بازار است.
