طنین باران: “غلامرضا نوری قزلجه” دیدارهای صمیمی با فعالان و بهره برداران بخش کشاورزی استان برگزار کرد و در آن به بررسی مهم‌ترین مسائل، ظرفیت‌ها و چالش‌های بخش کشاورزی آذربایجان شرقی پرداخت که بازدید از طرح‌های شاخص شهرستان‌های اهر، سراب، شبستر، بستان آباد و مرند و پروژه‌های نیمه تمام استان از جمله آنها بود اما گذشته از همه این‌ها، گفت‌وگو با تولیدکنندگان و کشاورزان آذربایجانی اصلی‌ترین آیتم بود که لذت سفر را برای او دوچندان کرد.
واقعیت این است که کشاورزان استانهای کوهستانی ایران در طول ۵۰ سال گذشته این‌چنین خشکسالی تلخی را تجربه نکرده بودند که سازمانهای متولی به دلیل کمبود منابع آبی، ناچار شوند اولویت تأمین آب را به شرب اختصاص داده و امکان تخصیص حقابه کشاورزان فراهم نگردد.
فعالان حوزه کشاورزی می‌گویند اصلاحات ساختاری باید در فضای وفاق و همدلی انجام شود کمااینکه برخی از جریان‌های تندرو در پی تضعیف عملکرد ارتباط جهاد کشاورزی و کشاورزان هستند اما، در حال حاضر یکی از چالش‌های مهم، نحوه توزیع یارانه‌هاست و تا زمانی که یارانه‌ها به درستی به دست مردم و تولیدکنندگان واقعی نرسد پیشرفت در این حوزه، رویایی بیش نخواهد بود…
◾️جنگ ۱۲ روزه تمام شد اما جنگ اقتصادی ادامه دارد
اتاق بازرگانی تبریز به عنوان نخستین اطاق تجارت ایران می‌تواند در شکستن انحصار موجود در واردات نهاده‌های دامی، غلات و کالاهای اساسی ایفای نقش کند به شرطی که دولت مقداری در سیاست‌های خود در مورد اعتماد به بخش خصوصی تجدیدنظر نماید.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز با تأکید بر ضرورت تدوین نقشه راه مشخص برای کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: اگر اختیارات تصمیم‌گیری به استان‌ها واگذار شود، در یک هفته نتایج مثبت آن در بخش تولید نمایان خواهد شد زیرا علیرغم اینکه جنگ ۱۲ روزه تمام شد اما جنگ اقتصادی همچنان ادامه دارد و بخش خصوصی آماده بازیگری در حوزه کشاورزی است.
یونس ژائله با اشاره به اینکه بخش کشاورزی آذربایجان شرقی نیازمند نقشه راهی روشن و اجرایی جهت مسیر توسعه و بهره‌وری مشخص است افزود: باید به سمتی حرکت کنیم که با مصرف کمتر آب، تولید بیشتری داشته باشیم. این رویکرد باید به یک عزم و الگوی ملی تبدیل شود.
وی با اشاره به ظرفیت‌های کشاورزی آذربایجان شرقی اضافه کرد: توسعه بخش کشاورزی می‌تواند درآمد قابل توجهی برای این استان ایجاد کند اما در برخی حوزه‌ها – از جمله زنجیره ارزش سیب – هنوز سرمایه‌گذاری مؤثری انجام نشده است کمااینکه در تولید مرغ، گوشت، کشتارگاه‌ها و صنایع وابسته نیز به سرمایه‌گذاری‌های سنگینی نیاز داریم.
ژائله با اشاره به اینکه بخش خصوصی ریشه تمام مشکلات را می‌شناسد و آماده همکاری کامل با دولت چهاردهم است تاکید کرد: پیشنهاد این است که بخشی از اختیارات بخش کشاورزی به استان‌ها واگذار شود تا در مدت کوتاه، آثار مثبت آن مشخص شود زیرا در این صورت استان‌ها می‌توانند به سرعت مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان را تأمین کرده و تجربه‌های بین‌المللی در داخل کشور اجرایی گردد.
◾️قرار است ایران به مرکز تأمین غذای منطقه تبدیل شود
وزیر جهاد کشاورزی دولت چهاردهم با اشاره به اینکه بخش خصوصی باید محور اصلی اقتصاد کشور باشد گفت: آذربایجان شرقی از استان‌هایی است که اقتصاد آن بر پایه فعالیت‌های بخش خصوصی شکل گرفته و کمتر متکی به فعالیت‌های کم‌بازده دولتی است.
غلامرضا نوری قزلجه با اشاره به اینکه در آذربایجان شرقی و به ویژه حوضه دریاچه اورمیه، رعایت ملاحظات زیست محیطی و مصرف بهینه آب از ضروریات است افزود: بخش کشاورزی برای این استان بسیار مهم است اما محدودیت منابع آبی کار را دشوار کرده است چرا که باید همزمان هم به تأمین امنیت غذایی بیندیشیم و هم به حفظ منابع و محیط زیست توجه کنیم.
وی از تشکیل دفتر مشترک میان سازمان جهاد کشاورزی استان و دانشکده کشاورزی تبریز خبر داد و اضافه کرد: راهبرد دولت چهاردهم بر این اساس استوار است که فعالیت‌ها باید بر پایه علم و با مشارکت دانشگاه‌ها انجام شود زیرا در گلخانه‌ها میزان تولید محصول در هر مترمکعب به ۶۵۰ گرم بوده و حتی شرکت‌هایی داریم که با سه لیتر آب، یک کیلوگرم محصول تولید می‌کنند که نشان دهنده افزایش بهره‌وری در سطح قابل قبول است.
نوری با بیان اینکه حدود ۱۵ درصد از نیاز ارزی و ۲۰ درصد از نظر وزنی محصولات غذایی کشور وارد می‌شود یادآور شد: همین میزان واردات نیز مشکلات زیادی برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است بنابراین در گام نخست باید تراز تجاری کشور در حوزه کشاورزی را مثبت کنیم و سپس به سمت خودکفایی حرکت کنیم که با وجود محدودیت منابع آبی، این هدف کاملاً دست‌یافتنی است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: برنامه ما این است که کشور به مرکز تأمین غذای منطقه تبدیل شود؛ به این معنی که با توجه به ظرفیت خالی مجموعه‌های روغن‌کشی و آردسازی، محصولات کشاورزی از کشورهای دیگر وارد شده و پس از اعمال فرآوری، به سایر نقاط جهان صادر گردد.
◾️باید از کشاورزی سنتی به کشاورزی فناورانه حرکت کرد
اهمیت وزارت جهادکشاورزی از آن جهت بسیار استراتژیک است که تقریباً هیچ کالایی در سفره مردم وجود ندارد که به نوعی با بخش کشاورزی مرتبط نباشد و طبیعتاً موفقیت یا ناکامی در این حوزه، مستقیماً بر معیشت مردم و میزان رضایتمندی آنان از دولت تاثیرگذار است.
واقعیت این است که آذربایجان شرقی به دلیل خشک شدن دریاچه اورمیه بیشترین آسیب را در سطح کشور متحمل شده و علاوه بر چالش‌های زیست محیطی و بهداشتی، حوزه‌های باغبانی و کشاورزی این استان نیز به شدت تحت تأثیر قرار گرفته‌اند.
به گفته کارشناسان اقتصادی و با توجه به اینکه وزارت جهادکشاورزی ستون اصلی امنیت غذایی ایران است لذا برای عبور از شرایط مشکل‌دار فعلی، باید از نوع کشاورزی سنتی به سمت کشاورزی فناورانه و با بهره‌وری بالا حرکت کرد تا فناوری و بازار در کنار یکدیگر توسعه یابند.
چالش‌های موجود در بخش کشاورزی اکثریت استانهای تولید محور همچون آذربایجان شرقی یکسان است؛ از فرسودگی زیرساخت‌ها، محدودیت منابع آبی و نوسان قیمت نهاده‌ها گرفته تا نبود برندهای معتبر، کمبود تسهیلات سرمایه‌ای و خروج نیروی انسانی جوان از بخش کشاورزی که راندمان بخش کشاوزی این استان را تحت‌الشعاع خود قرار داده است.
بدین ترتیب و در این وضعیت قمر در عقرب اما، کارشناسان معتقدند با تکیه بر ظرفیت تشکل‌های بخش خصوصی استانهای صنعتی و تولیدمحور می‌توان بخشی از مسئولیت تأمین نهاده‌های دامی و کالاهای اساسی کشور را در سطح منطقه‌ای بر عهده آنها گذاشت تا تحقق حکمرانی مشارکتی در وزارت جهاد کشاورزی، منجر به موفقیت در این مسیر و رضایتمندی مردم شود.
