تاریخ : سه شنبه, ۳۰ بهمن , ۱۴۰۳ Tuesday, 18 February , 2025

اخبار ویژه

شاعر بلند آوازه آذربایجان درگذشت پدر کسی که بهشتی زیر پایش نیست ولی زندگی را بهشت می کند روابط عمومی و جایگاه برباد رفته جایی که ما بودیم سگ صاحبش را نمی شناخت احیای امیدها برای احیای دریاچه در سایه مدیریت جدید خطر اعتیاد اینترنتی/ کودکان را دریابید اقدامات کافی برای واگذاری تراکتور انجام شده است برگزاری جشنواره شب چلّه در شهرستان‌های آذربایجان شرقی نوآوری باید به گفتمان مدیریتی تبدیل شود کاهش سوال برانگیز بودجه آذربایجان شرقی در سال آینده مال بد بیخ ریش صاحبش مصرف آب در بخش کشاورزی آذربایجان شرقی ۱۰۰ میلیون مترمکعب کاهش یافت وجود ۹۰۵ مرکز بهزیستی در سطح آذربایجان‌ شرقی دانشگاه تبریز؛ پیشگام قیام تاریخی ۲۹ بهمن  لزوم توسعه آموزش مهارت های شغلی به مددجویان کمیته امداد سومین همایش ملی کشاورزی هوشمند در دانشگاه تبریز برگزار می شود قله نیمه آتشفشانی تفتان زیر گام‌های استوار کوهنوردان دانشگاه تبریز برپایی میز خدمت مدیران حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در مصلای تبریز انتصاب سرپرست جدید مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی

3

آثار و بناهایی که می توانست دنیا را به سوی تبریز گسیل دارد!

  • کد خبر : 1401
  • ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ - ۱۳:۵۶
امروزه صنعت گردشگری در دنیا یکی از پردرآمدترین و مهم ترین صنایع محسوب می شود و اهمیت آن در ایجاد اثرات مثبت اقتصادی در سطح جهان به شکل فوق العاده‌ای آشکار شده‌ است و هر کشوری با توسعه دادن جاذبه‌های گردشگری خود سعی دارد گردشگران زیادی را به سمت خود بکشاند.

به گزارش طنین باران، اما کشور ما علیرغم داشتن جاذبه های بی نظیر و آثار باستانی منحصر به فرد از این صنعت غفلت کرده است.

جای جای ایران جاذبه هایی دارد که حتی برای بسیاری از مردم کشور نیز ناشناخته است و کشورهای دیگر بویژه کشور همسایه ترکیه از این غفلت مسئولین استفاده کرده و سالانه از با جذب ایرانیان به شهرهای مختلف آن کشور اقتصاد خود را بهبود بخشیده است.

از بین شهرها و استان های ایران، آذربایجان شرقی شاید بیشترین جاذبه های گردشگری و اثار تاریخی منحصر به فردی دارد که برخی از آنها براثر بی کفایتی مسئولین وقت از بین رفته و یا در حال نابودی است. این درحالیست که این آثار فاخر می توانست گردشگران دنیا را به سوی خود جذب کند و یکی از معضلات کنونی جامعه یعنی بیکاری را حل کند.

بسیاری از این آثار و مکان های تاریخی با معماری های زیبا حتی برای خود آذربایجانیان ناشناخته است. چند روز پیش به همت مسئولین میراث فرهنگی استان یک تور چند ساعته برای بازدید از اثار تاریخی در حال مرمت برای خبرنگاران ترتیب داده شد جالب این که بسیاری از خبرنگاران از وجود چنین مکان های تاریخی زیبا بی اطلاع بودند یا در صورت اطلاع بازدیدی از آنها نداشتند و فرصتی فراهم شد تا با نحوه مرمت و نیز جزئیات این آثار آشنا شوند.

یکی از مکان هایی که مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت بنای تاریخی «فتح اله یف» بود که در دوره پهلوی اول ساخته شده است.

این خانه تاریخی دارای سه طبقه با نمای گچ بری است که از یک طرف به سمت محوطه ارگ علیشاه و از طرف دیگر به خیابان امام خمینی(ره) منتهی می‌شود. ناصر زواری، ناظر بنای تاریخی «فتح اله یف» در بازدید خبرنگاران از این بنا گفت: مرمت این بنای تاریخی در طول سه فصل انجام شده که پیمان کاران مختلفی در طول این مدت در عملیات خاکبرداری و تعمیرات این خانه حضور داشته‌اند. قبلا قسمتی از کف ساختمان به خاطر برداشتن دیوارهای باربری و جایگزین کردن آهن آلات با مرور زمان دیوارهای باربر طبقه اول نشست کرده بود و لازمه آن از نظر مرمت‌گران این است که دیوارها به حالت اولیه خود بازگردد که مستلزم هزینه زیادی است.

زواری ادامه داد: در طول این مدت در نمای بیرون و حیاط و نمای خارجی ساختمان اقداماتی را انجام داده‌ایم و ایوانی که تخریب شده بود با توجه به عکس قدیمی، دوباره بازسازی شده و عملیات گچ بری این بنای تاریخی هم ادامه پیدا خواهد کرد.

وی گفت: فتح اله یف یکی از تاجران تبریز بوده و در ساخت این بنای قدرتمند از معماران روسی استفاده و با تلفیق معماری ایرانی و روسی این عمارت را به اتمام رسانده است. این بنای تاریخی قبل از انقلاب به عنوان مهمان پذیر و بعد از انقلاب به عنوان گاراژ استفاده می‌شود.

ناظر این بنای تاریخی افزود: مساحت کلی این عمارت  ۸۰۰ متر مربع بوده و در تملک مصلی قرار دارد؛ خانه تاریخی فتح اله یف در دهه ۸۰ به ثبت ملی رسیده است.

وی با بیان این‌که در طول مدت چهار سال بیش از یک میلیارد صرف هزینه‌های این بنای تاریخی شده است، گفت: اعتبار لازم برای ادامه مرمت این بنا سه میلیارد تومان بوده و تخصیص یافته اما هنوز جذب نشده است و با تامین اعتبارات، عملیات مرمت خانه فتح اله یف به اتمام خواهد رسید.

بنای مشهور ربع رشیدی هم دیگر آثار تاریخی بی نظیری است که مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت.

محوطه تاریخی ربع رشیدی که از آن به عنوان اولین دانشگاه بین المللی جهان یاد شده و قدیمی ترین موقوفه ایران است، در قرن هشتم هجری قمری به دستور خواجه رشیدالدیـن فضل الله همدانی ساخته شد و به همین جهت این شهرک را رشیدیه یا ربع رشیدی نامیدند که در حال حاضر به جز چند بنای فرو ریخته آن هم باقی مانده از دوره صفویه، چیز دیگری از آن همه عظمت و زیبایی باقی نمانده است، اما باستان شناسان بر این امر متفق القولند که در اعماق زیرین این محوطه آثاری بس عظیم و وزین مدفون است که با علم و روش های کنونی کاوش های تاریخی، امکان حفاری وجود ندارد.

هم اکنون تپه ای گردمانند در قسمت شمال شرقی تبریز و در دامنه کوه سرخ و سر به فلک کشیده عینـالی ( عون بن علی ) و در انتهای خیابان عباسی به چشم می خورد که حدود ۷۰۰ سال پیش شهرکـی زیبا و باشکوه، دارای ۳۵ هزار واحد مسکونی و یکهزار و ۵۰۰ مغازه و حمام بهداشتی و کارخانه های نساجی، رنگرزی، کاغذسازی و ضرب سکه بود و جمعیتی بالغ بر ۱۵۰ هزار نفر در آن سکونت داشت.

این شهرک دانشگاهی در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد در سطح جهان بـود، چون به عنوان یک مرکز علم و صنعت و پرورش طبیبان و دانشمندان زبانــزد تاریخ نویسان است.

محمد رحمت پور، مسئول باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی درمورد این بنای منحصر به فرد می گوید: ربع رشیدیه در دوره ایلخانی ساخته شده و اتفاقات زیادی بر سر این محوطه باستانی آمده است. بنای برجا مانده از این دانشگاه، در سال ۱۳۵۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

وی افزود: محوطه ربع رشیدی در سال ۱۳۷۴ توسط یکی از همکاران باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی تعیین حریم شده و  به خاطر مسائل جنگ و ساخت و ساز ساختمانی که زیاد شده بود، در مدت چهار فصل، مباحث دیوارکشی، ساماندهی، کاوش و نقشه برداری برای تعیین عرصه و حریم انجام گرفت.

وی با بیان این‌که ربع رشیدی تبریز در سال ۱۳۹۸ به عنوان پایگاه رشیدیه ثبت شده است، ادامه داد: یک تفاهم نامه چهار جانبه با حضور یک دانشگاه باستان شناسی از آلمان، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، میراث فرهنگی و پژوهشگاه وزارتخانه انعقاد شده که در این راستا هیات باستانی مشترک آلمانی و ایرانی در منطقه ربع رشیدی کاوش انجام داده و پرونده این بنا برای ثبت در فهرست میراث‌ فرهنگی جهان اسلام (آیسسکو) ارسال شده است.

رحمت پور افزود: در کاوشی که با هیات باستان شناسی آلمانی انجام گرفت، آثاری مانند آب انبارها و محل تقسیم آب و وجود سامانه هیدرولیک تاسیسات آبی این شهرک قطعی شد اما شیوع بیماری کرونا باعث تعطیلی کارگاه‌های کاوشگری ربع رشیدی و اعزام نشدن کاوشگران آلمانی شد ولی فعالیت‌های این کارگاه در تیرماه سالجاری بر اساس توافقات انجام گرفته با طرف خارجی شروع خواهد شد.

وی افزود: عرصه کنونی محوطه ربع رشیدی ۱۳ هکتار بوده که در سال ۷۴ حریم و عرصه آن تعیین شده است اما با توجه به ساخت و سازهایی که در منطقه انجام گرفته، این عرصه نیازمند تجدید نظر است.

وی ادامه داد: از اعتبارات سال ۲۰۱۸ حدود ۱۸میلیارد تومان صرف تملک خانه‌های محوطه ربع رشیدی شده است و اکنون به علت کمبود اعتبارات سه واحد مسکونی باقی مانده که با تامین اعتبار تملک آن‌ها نیز انجام خواهد گرفت.

وی با بیان این‌که از مهم ترین آثار ربع رشیدی، وقفنامه خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی است که به ثبت جهانی رسیده و در کاخ موزه گلستان نگه داری می‌شود، گفت: اساس غفلت ساخت و سازها در محوطه ربع رشیدی در دهه ۶۰ انجام گرفته که از جمله آن می‌توان به ورود پمپ بنزین و چمن مصنوعی به حریم ربع رشیدی اشاره کرد.

وی تاکید کرد: در سال ۱۳۹۸ به خاطر این‌که ضایعات و پساب‌های روغنی و نفتی از سمت پمپ بنزین به داخل محوطه ربع رشیدی سر ریز می‌شد، بر اثر جوشکاری در مقداری از محوطه، آتش سوزی اتفاق افتاد.

بهرام آجورلو، رئیس دانشکده حفاظت آثار فرهنگی دانشگاه هنر اسلامی تبریز در تشریح برج‌ها و  بناهای داخل محوطه ربع رشیدی، در مورد این بنا توضیح داد: در سال ۱۳۹۵ پروتکل بین‌المللی ربع رشیدی شکل گرفت که با مشارکت معاونت میراث‌فرهنگی آذربایجان شرقی، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، پایگاه پژوهشی ملّی ربع رشیدی، دانشکده حفاظت آثار فرهنگی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، مؤسسه باستان‌شناسی آلمان و شهرداری کلانشهر تبریز ساختار پژوهشی ربع رشیدی در ابعاد بین‌المللی و با هدف هدایت پروژه به سوی ثبت این اثر ملّی در یونسکو تشکیل یافت.

وی افزود: ربع رشیدی یک محل بی نظیر و بی همتا است و در میراث فرهنگی و معنوی یونسکو اثری مانند این نمی‌توان پیدا کرد که دارای ویژگی‌های میراث فرهنگی و معنوی بوده است.

اجورلو گفت: اولین فاز مطالعات باستان شناسی و حفاظتی و مرمتی این محل از سال ۱۳۹۶ با رویکردهای نوین فنی مثل ژئوفیزیک و لیزر اسکن سه بعدی شروع شده و تا سال ۱۳۹۸ بدون وقفه ادامه پیدا کرد و در همین راستا پایگاه ملی میراث فرهنگی ربع رشیدی یونسکو به همت معاونت میراث فرهنگی استان تاسیس و به خاطر شیوع بیماری کرونا در ۱۳۹۹ پروژه موقتا از نظر باستان شناسی حفاظتی تعطیل شد و صرفا به مباحث حفاظتی انتقال پیدا کرد.

وی با بیان این‌که امیدواریم این پروژه تا خرداد ماه سالجاری دوباره احیا شود، افزود: در این مکان دو دوره معماری وجود دارد که شامل دوره معماری فاخر سده‌های هشت هجری قمری و مربوط به دوره خواجه رشید و پسرش  بوده و دیگری دوره متاخر و مربوط به دوره عثمانی‌ها است که تبریز به مدت ۲۰ سال اشغال شده و به قلعه و پادگان تبدیل شده بود.

وی ادامه داد: بر اساس آثار کشف شده، عثمانی‌ها اواسط قرن ۱۱ هجری قمری، این بنا را تخریب کرده و ربع رشیدی کاملا متروک می‌شود تا دوران معاصر که در ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و در سال ۱۳۹۵ با چشم انداز بین المللی یعنی یونسکو و آیسیسکو این پروژه احیا شده و در تلاش هستیم تا این پروژه ادامه پیدا کند.

وی افزود: در این مکان تاریخی یک سایت به نام کاوشگاه ربع رشیدی وجود دارد که آثار دو دوره معماری از آن کشف شده است. با ایجاد کوره آهک سنتی در داخل محوطه، ملات آهکی در آنجا تهیه شده و مرمت قسمت‌هایی که مربوط به ۱۰ سال گذشته است، تجدید نظر یافته و دوباره با پیشنهادات متخصصان، مرمت انجام خواهد شد.

وی ادامه داد: کانال کشی‌های آبیاری در این منطقه تاریخی پیدا شده که با روش‌های حفاظتی پر شده است تا آسیبی به این کانال‌ها نرسد و بر اساس آنالیزها در دانشگاه هنر اسلامی، مشخص شده که در این منطقه لوله کشی آب شیرین وجود داشته و بر اثر زلزله و برخی تخریبات دیگر پر شده است .

مدیر پروژه بین المللی ربع رشیدی افزود: بین سال‌های ۹۶ تا ۹۸ تعداد ۱۳ترانشه در این منطقه حفر شده که یکی از ترانشه‌ها به نام تل کاشی با کاشی‌های معرق زیادی به رنگ‌های مختلف است. نمونه‌های معرقی کشف شده در این مکان، نشان می‌دهد که این محل، زایش هنر کاشی معرق است که در دوره متاخر ایران آن زمان مشاهده می‌کنیم.

وی در خصوص حفاظت این ترانشه‌ها، افزود: برای حفاظت منطقه تاریخی از روش حفاظت سنتی یعنی کاهگل تخمیر شده استفاده می‌کنیم که اجرای این کار برعهده کارشناسان تحصیل کرده در حوزه مرمت است و سرتیم این گروه نیز جزو گروه بازسازی و مرمت عتبات عالیات در کشور عراق است.

مجموعه زیبا و در انحصار بناهای نامتوازن ساخته شده اطراف آن نیز دیگر آثاری بود که مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت.

در این بازدید حسن اسماعیلی، مدیر مجموعه میراث جهانی بازار تبریز گفت: بخشی از مجموعه فاخر حسن پادشاه مدرسه نصریه است و از فضای مخروبه به حالتی کنونی در آمده و با توجه به این که فقط یک هجره در این مجموعه باقی مانده بود، باقی هجره‌ها بعدا بر اساس آن الگو برداری شده و ساخته شده‌اند و به صورت یک پروژه مرمتی طی ۱۵ سال انجام شده است.

وی افزود: مجموعه ای که در ضلع شرقی حسن پادشاه وجود دارد، آثار بر جای مانده از سلسله آق قویولونوها است و قسمت پشت آن که به نمایشگاه عکس تبدیل شده در دهه‌های گذشته مخروبه بوده است یعنی قبلا مدرسه بوده و بعدا به غسالخانه و اکنون به مسجد تبدیل شده است و بقیه آثار در ضلع‌های دیگر بیشتر مربوط به دوره بعد صفویه است.

هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور افزود: فضای سبز و قسمت تاسیسات مجموعه حسن پادشاه به زودی به اتمام می‌رسد تا قابل بهره برداری شود و میدان کنونی در این محل، میدان حسن پادشاه اصلی نبوده و طبق سند نقاشی مینیاتوری، میدان اصلی بسیار بزرگ تر است و اگر بتوانیم این میدان را احیا کنیم کار بزرگی در مجموعه حسن پادشاه انجام داده‌ایم.

مدیر کل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هم که به جمع خبرنگاران پیوسته بود از مشارکت بخش خصوصی در مرمت خانه ها و تغییر کاربری بناهای تاریخی برای شناساندن بیشتر و بهتر آنها به گردشگران خبر داد و گفت: برنامه ما برای سال ۱۴۰۲ این است که خانه‌های تاریخی با مشارکت بخش خصوصی، کاربری گردشگری مثل هتل‌های بوتیک و رستوران سنتی داشته باشند و کاربری‌های اداری در این خانه‌ها کاهش یابد.

احمد حمزه زاده، با بیان این‌که تبریز، یکی از شهرهای مملو از خانه‌های تاریخی است، افزود: بالغ بر ۴۰۰ خانه تاریخی در این شهر وجود دارد که همگی قابلیت تبدیل به کاربری گردشگری را دارند.

حمزه زاده افزود: نسبت به یک ساله گذشته در تامین اعتبارات تقریبا ۵۰ درصد افزایش داشتیم و با توجه به تعداد آثار تاریخی، اعتباری که در نظر گرفته شده کم است و تا به حال ۷۰میلیارد تومان گرفته شده است.

خانه سرخه ای نیز که از خانه‌های دوران قاجار و دیدنی تبریز در محله‌ سرخاب به ‌شمار می‌رود دیگر مکانی بود که مورد بازدید خبرنگاران قرار گرفت و مدیر کل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان از تغییر کاربری این مکان زیبا خبر داد و گفت: با مشارکت بخش خصوص مرمت این بنای تاریخی به اتمام رسیده و بزودی به عنوان هتل در حد پنج ستاره در اختیار توریست ها و مسافران قرار خواهد گرفت.

لینک کوتاه : https://taninebaran.ir/?p=1401

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.

برچسب ها
ارتباطات شهرداری منطقه هشت تبریز استاندار آذربایجان شرقی استاندار آذربایجان‌شرقی اقتصاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان شرقی بهروز حسین زاده بهروز حسین زاده مربی تیم‌ملی کاتای نونهالان جان ایران جعفر پوررضوی دانشگاه تبریز دانشگاه علوم پزشکی تبریز رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی روابط عمومي سازمان مديريت و برنامه‌ريزي آذربايجان شرقي روابط عمومی دانشگاه تبریز روابط عمومی شرکت گاز استان آذربایجان شرقی روابط عمومی مدیریت شعب بانک توسعه تعاون آذربایجان شرقی روابط عمومی و امور رسانه حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی روح الله رشیدی روز معلم سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی شرکت عمران سهند شرکت گاز استان آذربایجان شرقی شهرام دبیری شهرداری تبریز شهرداری منطقه هشت تبریز صادرات طنین باران طیبه شایان محیط زیست محیط زیست آذربایجان شرقی مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی مشروطه معصومه درخشان هیئت کاراته آذربایجان شرقی هیات کاراته استان آذربایجان شرقی ورزش پایگاه خبری طنین باران پیام تسلیت کاراته کمیته امداد کمیته امداد آذربایجان شرقی