بسیار صبر کردم تا شاید وضعیت هوای کلانشهر تبریز تا حدودی بهبود یافته و با کاهش ذرات آلاینده ها، هوای پاک بر پهنه شهر حاکم شود اما دیدم نشد، زیان های آن بر سلامتی شهروندان بر کسی پوشیده نیست، این خطر آشکار را می توان با مراجعه برخی از شهروندان به مراکز درمانی دریافت.
در حقیقت، هر چند طرح اینگونه موضوعات بسیار تکراری شده اما، لاجرم باید مجدداً به بررسی عوامل و راهکارهای آلاینده ها پرداخت تا شاید تلنگری به مسئولان شده و با بیدار شدنشان از خواب پاییزی، به فکر بهبود نفس های زمستانی آذربایجانی هایی باشند که برخلاف سایر مناطق کشور از هر سو در تنگنا قرار دارند.
تعطیلی دیرهنگام و تعلل دار مدارس و حتی دانشگاه های تبریز و پیرامون آن نیز از مشکلات دیگری است که باید علت یابی شود زیرا طی هفته جاری و با تشدید آلودگی هوا تنها مدارس ابتدایی و پیش دبستان در شهرهای تبریز و اسکو تعطیل بود ولی با افزایش آلایندهها و فشار رسانه ای، مدارس تمام مقاطع تحصیلی این دو شهر آلوده آذربایجان شرقی تعطیل شدند؛ گو اینکه تصمیم گیران در این استان چشم و گوش ندارند…
در تبریز خبری از ایجاد ایستگاه های پایش کیفیت هوا نیست
به اعتقاد کارشناسان حوزه محیط زیست، کم توجهی مدیریت شهری تبریز به موضوعاتی همچون تغییر کاربری اراضی، عدم گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی موردنیاز شهروندان، استفاده از خودروهای آلاینده و متراکم کردن فضای شهری از جمله عوامل دخیل در آلودگی هوای این کلانشهر هستند.
علاوه بر مقوله آلایندگی صنایع سنگین و نیروگاه ها، خودروهای قدیمی و منابع متحرک بی کیفیت نیز که چندین سال از عمر آنها گذشته و همچنان کار میکنند، مشکل اصلی تبریز هستند و با وجود اینکه همواره از کیفیت پایین خودروهای داخلی سخن به میان می آید اما متاسفانه بازهم تولید میشوند!
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذبایجان شرقی یکی از مشکلات حفاظت زیست محیطی این استان در حوزه سنجش میزان آلایندگی هوای کلانشهر تبریز را مربوط به کمبود ایستگاه های سنجش اعلام کرد و گفت: اکنون تبریز دارای ۹ ایستگاه سنجش آلودگی هواست که ۵ مورد از آنها به صورت آنلاین فعال است در حالی که به دلیل وسعت زیاد شهر و ازدیاد واحدهای صنعتی حداقل به ۱۳ ایستگاه سنجش کیفیت هوا نیاز داریم.
“شهنام اشتری” افزود: قسمت غرب تبریز به علت تراکم واحدهای صنعتی بزرگ و آلاینده همچون نیروگاه، پالایشگاه، راه آهن و پتروشیمی از اهمیت بالای سنجش لحظه ای کیفیت هوا برخوردار است کمااینکه برای سنجش هوای این مناطق ۴ ایستگاه موردنیاز است.
وی به تکالیف قانونی شورای شهر و شهرداری تبریز در قانون هوای پاک اشاره کرد و یادآور شد: در بسیاری از کلانشهرهای کشور شهرداری ها با ایجاد ایستگاه های پایش کیفیت هوا نقش راهبری در حفاظت از محیط زیست را بر عهده دارند که این امر در تبریز به فراموشی سپرده شده است.
در زمینه تولید آلاینده ها بار بسیاری بر تبریز تحمیل شده است
یک کارشناس علوم محیط زیست در تبریز معتقد است فصل سرما از نظر طبیعت اقلیم شناسی، بسترساز افزایش غلظت آلایندههاست و عمدتاً هم در فصل زمستان این اتفاق میافتد و لذا جوّ سرد و خشک، هوا را پایدار کرده و سیستم اتمسفری آن، تازه مسئولان را به این فکر میاندازد که مشکلات بسیاری در حوزه آلودگی داریم!
“بهروز ساری صراف” ادامه داد: مسئولان نباید تنها در یک فصل سال به یاد ریههای مردم تبریز بیفتند چراکه در یک ماه و یا یک فصل نمی توان کاری مؤثر و زیربنایی انجام داد.
وی افزود: در زمینهی آلودگی هوای تبریز و سایر کلانشهرها تا زمانی که مسئله سوخت نیروگاهها و تمام کارخانجات، انتقال و ارتقای تکنولوژی ساخت خودروهای تولید داخل و افزایش سرانه فضای سبز به نحو مناسب حل نشود، مشکل آلودگی نیز ابداً حل نخواهد شد.
رئیس دانشکده برنامه ریزی و علوم محیط دانشگاه تبریز اضافه کرد: متاسفانه در زمینه تولید آلاینده ها بار بسیاری را بر شهر تحمیل کردهایم و نیروگاه تبریز نیز به دلیل استفاده از سوخت مازوت عملکرد قابل دفاعی ندارد اما تنها این عامل نیست، استقرار صنایع آلاینده و فعالیتهای صنعتی غیراستاندارد نیز آرام آرام جمع شده و مشکلات ما را افرایش میدهند.
صراف با اشاره به مازوت سوزی نیروگاه تبریز متذکر شد: نیروگاه مجبور شده تا از مازوت استفاده کند و با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی حاکم بر منطقه باید در رفع مشکلات نیروگاه کمک کرد و با تحقیر و مجرمانگاری آن کاری درست نمی شود.
این کارشناس علوم محیط زیست خاطرنشان کرد: برنامه آمایش سرزمین مناسبی در تبریز سراغ نداریم و یا اگر هم داریم به خوبی اجرا نمیشود و متاسفانه بارشهای پاییزی هم بسیار اندک بودهاند و سبب کمبود آب سدها شدهاند تا جلوی سنگینی هوای آلوده را بگیرد.
بی تفاوتی در قبال سلامتی شهروندان تبریز جای تعجب دارد!
به دلیل آنچه که شهروندان تبریزی تعبیر “خواب آلودگی مسئولان استانی” در تعطیل کردن به موقع مدارس را به کار می برند با ابراز نگرانی از سلامت فرزندان خود، خواستار تعطیلی مدارس تا بهبود کیفیت هوا می شوند اما معمولاً در لحظات آخر شب تکلیف دانش آموزان معلوم می شود.
افزایش مراجعه شهروندان به مراکز درمانی با علائم بیماری های تنفسی نیز، زنگ خطری برای مسئولان استانی است زیرا پزشکان بر تأثیر مستقیم آلودگی هوا بر سلامت شهروندان به ویژه کودکان و سالمندان تأکید دارند و تعطیلی مدارس را بهترین راهکار برای کاهش عوارض ناشی از آلودگی هوا می دانند.
با مشکلاتی که آلودگی هوا به وجود آورده، به گفته سخنگوی مرکز اورژانس پیش بیمارستانی و مدیریت حوادث دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سه روز گذشته تعداد ۲۰ نفر از شهروندان به مراکز اورژانس این شهر مراجعه کرده اند تا مورد معالجه و چکاپ ریه ای قرار گیرند.
کارشناسان پایش هوای آذربایجان شرقی، میزان آلودگی هوای تبریز در هفته جاری را بیسابقه می خوانند که گویا میزان ذرات ۲،۵ میکرون ۱۵۸ است که نشان دهنده وضعیت ناسالم برای تمام گروههاست.
“سعید سابقی” این وضعیت را به دلیل وزش باد از غرب به شرق تبریز و تغییرات جوی دانست که باعث افزایش تدریجی آلایندهها در هوا شده و انتظار میرود این روند تا پایان هفته تداوم یابد.
بدین ترتیب و طبق ماده ۳ قانون هوای پاک، در مواقع اضطرار، سازمان حفاظت محیط زیست باید با همکاری وزارت کشور و تصویب هیأت وزیران، محدودیتها و ممنوعیتهای موقت را برای کاهش اثرات زیانبار آلودگی هوا اعمال کند که این امر در تبریز به صورت جسته و گریخته و گاهی هم با فشار رسانه ای و با تاخیر انجام می گیرد که اینقدر بی تفاوتی در قبال سلامتی شهروندان جای تعجب دارد!